نماز شب یکی از برترین عبادات مستحبی است که روح انسان را به خالق خود نزدیک می‌کند و در این لحظات معنوی، دل از تعلقات دنیوی جدا شده و با خشوع در پیشگاه پروردگار قرار می‌گیرد. یکی از آداب ارزشمند این نماز، دعا برای چهل مؤمن است که نشان‌دهنده همبستگی ایمانی است و دل‌ها را از آلودگی گناهان پاک می‌سازد. دعا برای دیگران در این عبادت، درهای رحمت الهی را به روی انسان می‌گشاید.
نماز شب شامل یازده رکعت است که به صورت زیر اقامه می‌شود: ابتدا چهار رکعت دو رکعتی به نیت نماز شب، سپس یک رکعت دو رکعتی برای نماز شفع و در پایان یک رکعت برای نماز وتر. در هنگام قنوت نماز وتر، پس از خواندن سوره حمد و سوره‌ای دیگر، دستان خود را بلند کرده و برای چهل مؤمن دعا می‌کنیم. اسامی چهل مؤمن می‌تواند شامل بزرگان، علمای دینی، شهدا و حتی عزیزان شخصی باشد.
در پایان نماز وتر، دعای استغفار و ذکرهایی چون «العفو» و «رَب اغفرلی و ارحمنی» خوانده می‌شود.
بهترین زمان برای اقامه نماز شب، سحر، یعنی یک سوم پایانی شب است که هر چه نزدیک‌تر به اذان صبح خوانده شود، ارزش بیشتری دارد. برای بهره‌مندی از برکات این عبادت، توصیه می‌شود در رکعت‌های شفع و وتر سوره‌هایی مانند «قل اعوذ برب الناس» و «توحید» خوانده شود.
در صورتی که نتوانید اسامی دقیق چهل مؤمن را انتخاب کنید، می‌توانید به صورت عمومی برای همه مؤمنین دعا کنید: «اللهم اغفر للمؤمنین والمؤمنات»، که همین ذکر نیز کافی است.
این عبادت باید با حضور قلب و توجه کامل انجام شود و در هنگام اقامه آن باید به یاد مرگ، قبر و قیامت باشیم و آن را با خلوص نیت و توجه به مقصد نهایی خود به جا آوریم.
