رمضان و سلامت: چگونه تغذیه مناسب به بهبود جسم و روح کمک می‌کند؟
ماه مبارک رمضان نه تنها فرصتی برای تقویت بعد معنوی است، بلکه به‌درستی می‌تواند تأثیرات مثبتی بر سلامت جسمی و روحی داشته باشد. با تغذیه درست در این ماه، می‌توان به کاهش مشکلاتی چون کبد چرب، تنظیم قند خون، کاهش مقاومت به انسولین، کنترل وزن و کاهش فشار خون دست یافت. این فواید زمانی به دست می‌آیند که از پرخوری، غذاهای چرب و شیرین و بی‌نظمی در وعده‌ها خودداری شود.
فرهاد لشکر بلوکی، کارشناس تغذیه بالینی، درباره تغذیه در ماه رمضان می‌گوید: اگر در طول این ماه به‌جای مصرف غذاهای سالم از مواد غذایی ناسالم مانند غذاهای پرچرب، پرنمک و پر قند استفاده کنید، نه تنها از فواید روزه‌داری بی‌بهره خواهید ماند، بلکه ممکن است دچار عوارضی چون ضعف، سرگیجه، عطش شدید، افزایش قند خون و چربی خون یا اضافه وزن شوید.
این کارشناس تغذیه به برخی از غذاهای ناسالم که باید از سفره‌های سحر و افطار حذف شوند، اشاره کرده است. تنقلات شیرین، غذاهای سرخ‌شده، چرب و شور، انواع شیرینی‌ها مانند زولبیا و بامیه و فرآورده‌های گوشتی آماده مثل سوسیس و کالباس از جمله این مواد غذایی هستند. این غذاها علاوه بر افزایش کالری دریافتی، موجب تشنگی زیاد و اختلال در سیستم گوارشی می‌شوند.
همچنین، فرهاد لشکر بلوکی درباره وعده افطار توصیه می‌کند که افطار باید با مواد غذایی سبک و کم‌حجم آغاز شود. گزینه‌هایی مانند آب ولرم، چای کم‌رنگ یا شیر گرم به همراه خرما انتخاب‌های مناسبی برای باز کردن روزه هستند. پس از این مصرف، بهتر است کمی صبر کرده و سپس وعده شام سبک و سالم را میل کنید. نان، پنیر، گردو، سبزی و چای می‌تواند یک افطار مناسب باشد.
وی تأکید می‌کند که هیچ‌گاه نباید وعده سحری را حذف کرد. سحری باید کامل، مقوی و متعادل باشد و بسته به شرایط جسمی و فعالیت روزانه افراد تنظیم شود. برای افرادی که فعالیت بیشتری دارند یا جوان‌تر هستند، سحری می‌تواند کامل‌تر باشد، اما برای سالمندان یا افرادی که متابولیسم کمتری دارند، باید وعده سحری سبک‌تر باشد.
شکر خدا، یکی از مشکلات رایج روزه‌داران، احساس ضعف بعد از سحری است. لشکر بلوکی توضیح می‌دهد که مصرف مواد شیرین در سحر مانند نان و عسل یا مربا باعث افزایش سریع قند خون و تحریک ترشح انسولین می‌شود که در ادامه باعث افت قند خون و احساس ضعف می‌گردد. توصیه مناسب شامل گنجاندن منابع پروتئینی مانند تخم‌مرغ آب‌پز، گوشت بخارپز، ماست یا پنیر کم نمک در سحر است تا انرژی بدن در طول روز حفظ شود.
همچنین، تأمین آب و مایعات کافی در ماه رمضان بسیار مهم است. علاوه بر آب، بخش زیادی از مایعات بدن باید از میوه‌ها و سبزیجات تأمین شود. مصرف میوه‌هایی مانند پرتقال، سیب، کیوی و سبزیجات تازه یا سالاد می‌تواند به حفظ آب بدن کمک کند.
در نهایت، برای افرادی که بیماری‌هایی مانند دیابت یا فشار خون دارند، مشورت با پزشک در خصوص تغذیه بسیار مهم است. این افراد باید در ساعات مجاز مصرف غذا و آب، مایعات کافی بنوشند و زمان‌بندی مصرف داروهای خود را با پزشک هماهنگ کنند.
لشکر بلوکی همچنین یادآور می‌شود که یکی از خطاهای رایج در سحر و افطار، پرخوری است. این عادت باعث مشکلات گوارشی و سنگینی معده می‌شود. وعده‌های غذایی باید سبک و متنوع باشند و از مواد غذایی مفید با حجم مناسب استفاده شود.
تغذیه صحیح در رمضان کلید روزه‌داری سالم، مؤثر و پربار است. با آگاهی از نحوه و نوع مصرف مواد غذایی در سحر و افطار، می‌توان از مشکلات جسمی جلوگیری کرد و از این فرصت طلایی برای پاکسازی بدن و تقویت روحیه بهره برد.
