دلیل نیم سوز شدن پمپ بنزین چیست؟

پمپ بنزین یکی از مهمترین اجزای سیستم سوخت‌رسانی خودروهای بنزینی محسوب می‌شود.

این قطعه سوخت را به موتور می‌رساند و اجازه می‌دهد که خودرو روشن شود. اگر پمپ بنزین به طور کامل خراب شود، دیگر ماشین روشن نخواهد شد. گاهی اوقات هم دیده شده که پمپ بنزین نیم سوز می‌شود و مشکلاتی را برای کارکرد ماشین به وجود می‌آورد. در این مطلب به طور دقیق درباره علائم نیم سوز شدن پمپ بنزین ماشین صحبت شده تا با مشاهده آنها در خودرو بتوانید بروز مشکل در این قطعه مهم را تشخیص دهید.

پمپ بنزین خودرو چه کار می‌کند؟

 

بهتر است قبل از پرداختن به نشانه‌های نیم سوز شدن پمپ بنزین کمی در مورد وظیفه این قطعه مهم صحبت کنیم. پمپ بنزین در واقع یک موتور الکتریکی است که داخل باک قرار می‌گیرد و بنزین را از مخزن سوخت به سمت موتور و انژکتورها پمپ می‌کند.

در خودروهای قدیمی‌تر که سیستم کاربرات وجود داشت، نیز معمولاً پمپ بنزین نیروی خود را به طور مستقیم از موتور دریافت می‌کرد و از ساختاری کاملاً مکانیکی برخوردار بود اما پمپ بنزین‌های امروزی کاملاً الکتریکی هستند و از یک موتور برقی برای پمپ کردن سوخت استفاده می‌کنند.

بنابراین واضح است که اگر ایرادی در عملکرد پمپ بنزین پیش بیاید، سوخت به مقدار و با شدت کافی در اختیار موتور قرار نمی‌گیرد و در نتیجه عملکرد پیشرانه مختل می‌شود. در خودروهای امروزی معمولا پمپ بنزین زیر صندلی عقب نصب می‌شود و از طریق حفره‌ای که روی باک وجود دارد، درون بنزین قرار می‌گیرد.

 

نشانه‌ های نیم سوز شدن پمپ بنزین

 

پمپ بنزین‌ها بسته به کیفیت و شرایط نگهداری چیزی حدود ۱۶۰ تا ۲۰۰ هزار کیلومتر عمر می‌کنند. البته این رقم ممکن است کمتر و یا کمی بیشتر هم بشود اما بعد از این مدت پمپ بنزین تقریباً از مدار خارج می‌شود و ماشین دیگر روشن نخواهد شد.

گاهی اوقات هم پیش می‌آید که ماشین روشن می‌شود، اما پمپ بنزین ایراد پیدا کرده و نمی‌تواند عملکرد همیشگی را از خود نشان دهد. در این شرایط گفته می‌شود که پمپ بنزین نیم سوز شده و ایراد پیدا کرده است. اما علائم نیم سوز شدن پمپ بنزین چیست و چطور باید آنها را تشخیص داد؟ در زیر به بخشی از مهمترین نشانه‌ های نیم سوز شدن و علایم خرابی پمپ بنزین خودرو سیستم سوخت خودرو اشاره کردیم

 

•گاز نخوردن ماشین

 

پمپ بنزین وظیفه دارد سوخت را به موتور برساند تا زمانی که راننده پایش را روی پدال گاز فشار می‌دهد، شتاب و قدرت کافی دریافت کند. اگر پمپ بنزین نیم سوز شود، دیگر نمی‌تواند بنزین را با شدت و قدرت همیشگی به سمت موتور پمپ کند؛ در نتیجه سوخت کافی در اختیار انژکتورها قرار نمی‌گیرد و ممکن است زمانی که راننده پایش را روی پدال گاز فشار می‌دهد و انتظار شتاب‌گیری از ماشین دارد، خودرو به درستی سرعت نگیرد و اصطلاحا ماشین گاز نخورد.

در این شرایط راننده پدال گاز را فشار می‌دهد اما خودرو مثل همیشه سرعت نمی‌گیرد و شتاب لازم را ارائه نمی‌دهد. بنابراین اگر احساس کردید که ماشین به درستی گاز نمی‌خورد و یا سرعت آن از یک حد معین بالاتر نمی‌رود، می‌توانید حدس بزنید که پمپ بنزین نیم سوز شده است. ‌البته این ایراد می‌تواند دلایل دیگری هم داشته باشد که باید حتماً توسط تعمیرکار و کارشناس فنی مورد بررسی قرار گیرند.

•شتابگیری ناگهانی

 

شاید این مورد کمی عجیب به نظر برسد و چندان رخ ندهد اما گاهی اوقات دیده شده که در اثر خرابی و ایراد پیدا کردن پمپ بنزین، سوخت بیش از حد و با فشار بیشتر به طور ناگهانی به سمت موتور پمپ شده و خودرو بعد از فشرده شدن پدال گاز به طور غیرمنتظره شتاب بیش از حد گرفته و سرعت یکباره بالا رفته است. در این شرایط خودرو ناگهانی شتاب می‌گیرد و سرعت غیرعادی ارائه می‌دهد، اما ممکن است بعد از آن به خوبی راه نرود و یا حتی خاموش شود.

اگر با چنین مشکلی روبرو شدید می‌توانید حدس بزنید که ایرادی در پمپ بنزین پیدا شده و باید آن را برطرف کنید. البته تاکید می‌کنیم که این مشکل معمولاً به ندرت پیش می‌آید و می‌تواند دلایل دیگری هم داشته باشد.

 

•بد روشنی و مشکل در استارت خوردن ماشین

 

اگر پمپ بنزین نیم سوز شده باشد، ‌نمی‌تواند بنزین کافی برای روشن شدن موتور در لحظه استارت را به خوبی فراهم کند. در نتیجه ممکن است ماشین شما با استارت اول روشن نشود و بعد از چندین بار استارت خوردن موتور به کار بیفتد.

بنابراین اگر با بد روشنی و یا حتی روشن نشدن ماشین خصوصا در هوای سرد مواجه شدید، می‌توانید یکی از دلایل آن را در نیم سوز شدن پمپ بنزین جستجو کنید. در این شرایط استارت به خوبی کار می‌کند و کلیه علائم برقی خودرو نیز بدون ایراد عمل می‌کنند، اما به دلیل تامین ناکافی بنزین مورد نیاز برای روشن شدن موتور، شما با مشکل بد استارت خوردن و بد روشنی ماشینتان روبرو می‌شوید.

 

 

•شنیده شدن صدایی شبیه به ناله از سمت پمپ بنزین

 

اگر در اتاق ماشین صدایی شبیه به ناله یا ویز-ویز یا چیزی شبیه به آن شنیده می‌شود، می‌توان روی نیم سوز شدن پمپ بنزین مشکوک شد. البته ابتدا باید مطمئن شوید که این صدا ناشی از درزهای اتاق، رگلاژ نامناسب درها یا چیزی شبیه به آن نباشد. معمولاً این صدا در ردیف عقب واضحتر شنیده می‌شود؛ چرا که پمپ بنزین‌ زیر صندلی عقب قرار دارد و قاعدتا صدای بیشتری در این بخش به گوش سرنشینان می‌رسد.

پس اگر پمپ بنزین نیم سوز شده باشد، ممکن است صدایی شبیه به ناله یا ویز ویز از خود منتشر کند که شما می‌توانید آن را در کابین بشنوید. البته باید یادآوری کنیم که صدای پمپ بنزین در زمان باز کردن سوئیچ پیش از روشن شدن موتور، کاملاً طبیعی است و ربطی به نیم سوز شدن پمپ بنزین ندارد.

•کم شدن قدرت موتور

اگر احساس می‌کنید زمانی که بار سنگین در خودرو وجود دارد یا ظرفیت سرنشینان تکمیل است و می‌خواهید از یک سربالایی عبور کنید، قدرت موتور مثل همیشه نیست و خودرو کشش کافی برای این کار ارائه نمی‌دهد، می‌توانید این مشکل را یکی از نشانه‌های نیم سوز شدن پمپ بنزین بدانید.

زمانی که ماشین تحت فشار است یا بار سنگین جابجا می‌کند و یا می‌خواهد از یک سربالایی با شیب زیاد بالا برود، باید سوخت بیشتری به سمت موتور پمپاژ کند. پمپ بنزین نیم سوز نمی‌تواند سوخت مورد نیاز موتور در شرایط تحت فشار را فراهم کند و در نتیجه خودرو از لحاظ قدرت کم می‌آورد و ماشین به درستی و با توان کافی حرکت نمی‌کند.

 

 

•ریپ و لرزش موتور

 

اگر پمپ بنزین بتواند جریان یکنواخت سوخت را به سمت موتور فراهم کند، در این شرایط موتور به حالت نسبتا روان و با کمترین لرزش کار می‌کند و هیچگونه نکته غیرعادی در عملکرد موتور احساس نمی‌شود. اما اگر جریان سوخت به دلیل نیم سوز شدن پمپ بنزین دچار اشکال شود و به صورت غیریکنواخت بنزین به سمت موتور پمپاژ شود، ایراداتی مثل لرزش غیرعادی و ریپ زدن موتور را احساس خواهید کرد؛ چرا که فرایند پاشش سوخت به سیلندر مثل همیشه نیست و روال آن به صورت غیرعادی درآمده است.

در نتیجه موتور بد کار می‌کند، ریپ می‌زند و لرزش‌های غیرعادی دارد. حتی ممکن است در این حین خاموش هم بشود. بنابراین یکی از نشانه‌های نیم سوز شدن پمپ بنزین می‌تواند بد کار کردن، به لرزش افتادن و ریب زدن موتور خودرو باشد. در این شرایط احتمال دارد که موتور بعد از ریپ زدن کم بیاورد و خاموش هم بشود.

 

•افزایش مصرف سوخت

 

گاهی اوقات ممکن است خراب شدن پمپ بنزین منجر به افزایش پمپاژ سوخت به سمت موتور به نحو غیرعادی شود. در این شرایط سوخت زیادی از باک کشیده شده و به موتور راه پیدا می‌کند. مواردی مثل خامسوزی، احتراق ناقص و بوی بنزین نیز ممکن است از اگزوز به مشام برسد. بنابراین اگر مصرف سوخت خودرو به میزان غیرعادی افزایش پیدا کرده و با مشکلاتی مثل خام سوزی مواجه شده‌اید، می‌توانید یکی از علت‌های بروز این ایراد را در نیم سوز یا خراب شدن پمپ بنزین جستجو کنید.

 

 

 

•خاموش شدن موتور

 

اگر پمپ بنزین به طور کامل خراب شود و بسوزد، مسلماً دیگر سوختی از باک به موتور نخواهد رسید و ماشین خاموش خواهد شد. اما گاهی اوقات ممکن است نیم سوز شدن شدید پمپ بنزین نیز باعث خاموش شدن موتور شود. موتور خودروهای بنزینی برای روشن ماندن نیاز به حداقل مقدار مشخصی سوخت دارد، اگر این مقدار حداقلی تامین نشود، موتور دیگر نمی‌تواند قدرت لازم برای روشن ماندن را از بنزین دریافت کند؛ در نتیجه موتور خاموش می‌شود.

گاهی اوقات ممکن است این اتفاق بعد از شروع به حرکت بیفتد، گاهی نیز در حالت درجا و بعد از اینکه ماشین کمی روشن ماند، این احتمال وجود دارد که پمپ بنزین به دلیل نیم سوز شدن و ضعف در تامین سوخت کافی برای موتور، باعث خاموش شدن خودرو شود. پس خاموش شدن ناگهانی ماشین هم می‌تواند از علائم نیم سوز شدن پمپ بنزین باشد.

 

راه‌های جلوگیری از نیم‌سوز شدن پمپ بنزین

 

همان‌طور که اشاره شد پمپ بنزین خودرو معمولاً طول عمر مشخصی دارد و می‌تواند چیزی بین ۱۶۰ تا ۲۰۰ هزار کیلومتر کارکرد داشته باشد، بنابراین بهتر است که اگر میزان کارکرد پمپ بنزین ماشین شما در این محدوده قرار دارد، حتماً آن را با یک نمونه نو تعویض کنید تا ناچار نشوید در جاده و خیابان به دنبال تعمیرکار برای تعویض پمپ بنزین بگردید. اما انجام برخی کارها هم باعث می‌شود که پمپ بنزین به این زودی‌ها نیم سوز نشود و شما را با مشکل مواجه نکند که در ادامه به بعضی از مهم‌ترین آنها اشاره کرده‌ایم:

 

 

 

•خالی نگذاشتن باک

 

اگر عادت دارید با باک خالی رانندگی کنید، باید بدانید که این کار شرایط را برای نیم سوز شدن پمپ بنزین به شدت تسهیل می‌کند؛ زیرا موتور برقی پمپ بنزین حرارت نسبتاً زیادی تولید می‌کند که این حرارت معمولاً توسط بنزین داخل باک دریافت می‌شود و پمپ بنزین را خنک می‌کند. در نتیجه این قطعه الکتریکی با دفع مناسب حرارت طول عمر بیشتری پیدا می‌کند. اما زمانی که باک تا حد زیادی خالی باشد، حرارت تولید شده در مغزی پمپ بنزین به خوبی دفع نمی‌شود و این موتور الکتریکی در نهایت خیلی زودتر از آنچه که تصور می‌شود، به دلیل حرارت بالا نیم سوز شده یا کاملاً می‌سوزد. برای جلوگیری از این مشکل توصیه می‌کنیم طوری بنزین بزنید و مصرف کنید که همیشه حداقل نیمی از باک پر باشد تا پمپ بنزین بتواند درصد زیادی از حرارت خود را به بنزین منتقل کند. در این شرایط خنک‌کنندگی پمپ بنزین به نحو مطلوب انجام می‌شود و این قطعه مهم طول عمر بیشتری پیدا می‌کند.

 

 

 

•تعویض به موقع فیلتر بنزین

 

صافی بنزین در مسیر عبور بنزین از باک به سمت موتور قرار می‌گیرد. این صافی وظیفه دارد تا آلودگی‌های موجود در بنزین را تصفیه کرده تا سوخت با کمترین آلودگی و بهترین کیفیت به سمت موتور ارسال شود. اگر صافی بنزین سر موعد تعویض نشود، منافذ آن در اثر تجمع آلودگی تنگ شده و پمپ بنزین مجبور است فشار بیشتری جهت عبور بنزین از این قسمت به خود وارد بیاورد.

در نتیجه عمر پمپ بنزین کم می‌شود و احتمال نیم سوز شدن آن بالا می‌رود. صافی بنزین معمولا هر ۲۰ هزار کیلومتر باید تعویض شود، اما اگر به عمر پمپ بنزین خود علاقه‌مند هستید، این قطعه نسبتا ارزان را هر ۱۰ هزار کیلومتر یعنی نهایتا بعد از دو مرتبه سرویس روغن تعویض کنید تا عمر پمپ بنزین در اثر فشار ناشی از مسدود شدن صافی کم نشود و دردسرهای بیشتری برای شما به وجود نیاورد.

 

 

 

•شستشوی باک بنزین

 

باک بنزین فلزی در اثر فرسودگی و طی گذشت زمان به تدریج پوسیده می‌شود و ذرات آلودگی را وارد بنزین می‌کند. ضمن آنکه خود بنزین هم معمولاً خالص نیست و همراه با آلودگی‌های مختلف از جایگاه سوخت وارد باک‌ می‌شود. تجمع این آلودگی‌ها در کف باک می‌تواند در کار پمپ بنزین اختلال ایجاد کند. در نتیجه فشار بیشتری روی آن وارد می‌آید و احتمال نیم سوز شدن آن بالا می‌رود. برای جلوگیری از این مشکل بهتر است هر چهار یا ۵ سال یک بار باک بنزین را باز کرده و آن را به طور کامل شستشو دهید. البته انجام این کار چندان ساده نیست و حتماً باید توسط متخصص و تحت شرایط کاملاً ایمن انجام شود؛ چرا که خطر آتش سوزی، انفجار، سوختگی و… در آن بسیار بالاست. پس برای جلوگیری از نیم سوز شدن پمپ بنزین بهتر است نهایتاً طی هر ۴ یا ۵ سال به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید تا باک بنزین را برای شما شستشو دهد و آلودگی‌های آن را از بین ببرد تا احتمال نیم سوز شدن پمپ بنزین ماشین بسیار کمتر شود.

 

•تعویض مغزی پمپ بنزین پیش از نیم سوز شدن

 

بعضی افراد تصور می‌کنند که پمپ بنزین تا زمانی خراب نشده است، باید روی خودرو کار کند و نیازی به تعویض ندارد. اما همان‌طور که اشاره کردیم پمپ بنزین معمولاً بین ۱۶۰ تا ۲۰۰ هزار کیلومتر کار می‌کند و بعد از آن به احتمال قوی یا نیم سوز می‌شود و یا به طور کامل آسیب می‌بیند. برای جلوگیری از مواجهه با مشکلات نیم سوز شدن پمپ بنزین بهتر است قبل از خرابی این قطعه، مغزی پمپ بنزین را تعویض کنید. قیمت مغزی پمپ بنزین معمولاً پایین است و چندان هزینه زیادی به مالک خودرو تحمیل نمی‌کند. البته متاسفانه بعضی از پمپ بنزین‌ها قابلیت تعویض جداگانه مغزی را ندارد و باید به طور کامل تعویض شود. قیمت این پمپ بنزین‌ها بسیار بالاست و برای مالکان صرفه اقتصادی ندارد.

 

 

 

•شستشوی انژکتورها

 

انژکتورها وظیفه پاشش سوخت به داخل موتور را عهده‌دار هستند. معمولاً احتمال دارد که انژکتورها در اثر کارکرد طولانی مدت کثیف شوند و آلودگی‌های بنزین همراه با توده‌های کربنی، منافذ ریز انژکتورها را ببندند. در نتیجه فشار بیشتری روی سیستم سوخت وارد می‌شود و احتمال سوختن انژکتور و وارد آمدن فشار مضاعف روی پمپ بنزین بالا می‌رود. در این شرایط احتمال نیم سوز شدن پمپ بنزین و سوختن سوزن انژکتور وجود دارد. به منظور جلوگیری از این مشکل بهتر است که سوزن انژکتورها هر سه یا چهار سال توسط دستگاه شستشو داده شوند تا منافذ آنها باز شود و بهترین عملکرد را داشته باشند و درنتیجه فشار اضافی روی سیستم سوخت به ویژه پمپ بنزین وارد نکنند.

 

سخن پایانی

 

علائم نیم سوز شدن پمپ بنزین مواردی را شامل می‌شود که در اثر آنها موتور عملکرد همیشگی را نداشته و همراه با ریپ و لرزش کار کند. درنتیجه خودرو کشش و توان کافی ارائه نمی‌دهد و در مجموع مشکلاتی برای عملکرد موتور و خودرو به وجود می‌آید. برای جلوگیری از نیم سوز شدن پمپ بنزین بهتر است صافی بنزین را زود به زود تعویض کنید و اجازه ندهید که باک بنزین کمتر از نصف ظرفیت خود خالی شود.

بدین ترتیب احتمال نیم سوز شدن پمپ بنزین کاهش پیدا می‌کند و طول عمر این قطعه مهم بالا می‌رود. همچنین توصیه می‌شود در خودروهایی که دارای پمپ بنزین با مغزی جداشونده هستند، این قطعه را هر ۱۰۰ یا ۱۵۰ هزار کیلومتر تعویض کنید تا با دردسرهای نیم سوز یا خراب شدن پمپ بنزین مواجه نشوید