اذان مجموعه‌ای از اذکار است که مسلمانان برای اعلام وقت نمازهای روزانه به صورت بلند می‌خوانند، در حالی که اقامه برای اعلان انجام نماز به جماعت است. به همین دلیل در نماز فردی، اذان و اقامه بیشتر برای تشویق فرد به انجام نماز است.
آیا اقامه جزء واجبات است؟
پرسش: آیا گفتن اذان و اقامه قبل از هر نماز واجب است؟
پاسخ آیت الله هادوی تهرانی:
اذان مستحب است، اما اقامه بنا به احتیاط نباید ترک شود. همچنین با یک اذان، می‌توان چند نماز را خواند، به شرطی که فاصله زیادی بین نمازها نباشد. در چنین شرایطی، احتیاط آن است که اذان مجدد گفته نشود.
پاسخ آیت الله مکارم شیرازی:
اذان و اقامه قبل از نمازهای یومیه مستحب است، و بهتر است که حتی در نمازهای قضا نیز اذان و اقامه گفته شود، مخصوصاً اقامه که ترک آن توصیه نمی‌شود.
خواندن اذان و اقامه در نمازهای یومیه
برای نمازهای واجب یومیه مانند نماز صبح، ظهر، عصر، مغرب و عشا مستحب است اذان و اقامه خوانده شود. در صورتی که دو نماز با فاصله کم خوانده شوند، مانند نماز ظهر و عصر، اذان دوم لازم نیست. به طور کلی، برای هر نماز واجب روزانه باید اقامه خوانده شود.
احکام کلی اذان و اقامه
- اذان و اقامه برای نمازهای واجب یومیه مستحب است.
- در نمازهای عید فطر و قربانی به جای اذان و اقامه، سه مرتبه «ألصّلاه» گفته می‌شود.
- هنگام تولد بچه، اذان در گوش راست و اقامه در گوش چپ خوانده می‌شود.
- اذان و اقامه باید پس از رسیدن وقت نماز خوانده شوند.
- در صورت شک در اذان و اقامه، باید در صورت شک در اذان، آن را گفته و در صورت شک در اقامه، اذان مجدد خوانده نمی‌شود.
نحوه خواندن اذان و اقامه
اذان:
- اللهُ اکبر، اللهُ اکبر
- أشهد أن لا إله إلا الله
- أشهد أن محمدًا رسول الله
- أشهد أن علیًا ولی الله
- حی علی الصلاه
- حی علی الفلاح
- حی علی خیر العمل
- اللهُ اکبر
- لا إله إلا الله
اقامه:
- اللهُ اکبر، اللهُ اکبر
- أشهد أن لا إله إلا الله
- أشهد أن محمدًا رسول الله
- أشهد أن علیًا ولی الله
- حی علی الصلاه
- حی علی الفلاح
- حی علی خیر العمل
- قد قامت الصلاه
- اللهُ اکبر
- لا إله إلا الله
اهمیت اذان و اقامه
در روایات زیادی تأکید شده است که گفتن اذان و اقامه ثواب فراوانی دارد. به طور مثال:
- ثواب اذان: هر کسی که اذان بگوید، ثواب چهل هزار شهید و چهل هزار صدیق به او داده می‌شود.
- مؤذن‌ها: کسانی که اذان می‌گویند، ملائکه بر آنها صلوات می‌فرستند و در قیامت در سایه عرش الهی خواهند بود.
- ثواب اقامه: اقامه‌گویان در قیامت از شفاعت ملائکه بهره‌مند می‌شوند.
نتیجه‌گیری
خواندن اذان و اقامه قبل از نماز به عنوان یک مستحب موکد، علاوه بر ثواب‌های فراوان، به مسلمانان کمک می‌کند تا به روحیه‌ای آماده برای نماز بپردازند. این اعمال تأثیر عمیقی در نزد خداوند دارند و در روایات دینی، تأکید فراوانی بر آنها شده است.
