مراقبت از پوست و تشخیص زودهنگام سرطان پوست: علائم هشداردهنده را بشناسید
پوست بزرگترین اندام بدن و اولین خط دفاعی در برابر عوامل خارجی است. بسیاری از لکههای پوستی مانند کک و مک یا خالها بیضرر هستند، اما برخی تغییرات میتوانند نشاندهنده مشکلات جدیتری مانند سرطان پوست باشند. با افزایش سن و قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی مانند نور خورشید، مراقبت از پوست و نظارت بر تغییرات آن اهمیت بیشتری پیدا میکند. در اینجا به مهمترین علائم هشداردهنده و انواع سرطانهای پوست میپردازیم.

علائم هشداردهنده لکههای پوستی
۱. عدم تقارن:
خالهای طبیعی معمولاً متقارن هستند. اگر لکههای پوستی شکل نامتقارن داشته باشند، ممکن است نشانهای از ملانوم (خطرناکترین نوع سرطان پوست) باشند.
۲. مرزهای نامنظم:
لبههای ناهموار، دندانهدار یا محو شده در لکههای پوستی میتوانند نشانهای از سرطان پوست باشند.
۳. تغییر رنگ:
لکههای پوستی که دارای چند رنگ (مانند سیاه، قرمز، سفید یا آبی) هستند، نیاز به بررسی پزشکی دارند.
۴. تغییر اندازه:
لکههای پوستی بزرگتر از ۶ میلیمتر (به اندازه پاککن انتهای مداد) یا لکههایی که به سرعت رشد میکنند، باید توسط پزشک معاینه شوند.
۵. تغییرات تدریجی:
هرگونه تغییر در اندازه، شکل، رنگ یا بافت لکههای پوستی، به ویژه اگر همراه با خارش، خونریزی یا پوستهپوسته شدن باشد، نیاز به ارزیابی دارد.
۶. خارش یا درد:
لکههای پوستی که ناگهان دردناک یا خارشدار میشوند، ممکن است نشانهای از یک مشکل زمینهای باشند.
۷. ظهور لکههای جدید:
ایجاد لکهها یا خالهای جدید در بزرگسالی، به ویژه اگر دارای ویژگیهای مشکوک باشند، نیاز به بررسی پزشکی دارد.
انواع رایج سرطان پوست
۱. کارسینوم سلول بازال (BCC):
- شایعترین نوع سرطان پوست (حدود ۷۰٪ موارد).
- معمولاً بهصورت تودههای مرواریدی، براق یا نواحی فلسدار با رنگ گوشتی، صورتی یا قرمز ظاهر میشود.
- رشد کند و اغلب در نواحی در معرض آفتاب ایجاد میشود.
۲. کارسینوم سلول سنگفرشی (SCC):
- حدود ۳۰٪ موارد سرطان پوست غیرملانوم را تشکیل میدهد.
- بهصورت لکههای قرمز، ضخیم و پوستهپوسته یا تودههای سریعالرشد ظاهر میشود.
- ممکن است خونریزی کند و در لمس حساس باشد.
۳. ملانوم:
- جدیترین نوع سرطان پوست با احتمال گسترش به سایر اندامها.
- ممکن است بهصورت لکههای جدید یا تغییر در لکههای موجود (رنگ، شکل یا اندازه) ظاهر شود.
- اغلب دارای مرزهای نامنظم و چندین رنگ است.
نکات کلیدی برای پیشگیری و تشخیص زودهنگام
- معاینه منظم پوست: پوست خود را بهطور منظم بررسی کنید و تغییرات را زیر نظر بگیرید.
- استفاده از کرم ضدآفتاب: از پوست خود در برابر اشعههای مضر UV محافظت کنید.
- پرهیز از آفتاب شدید: در ساعات اوج تابش آفتاب (۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر) از قرار گرفتن در معرض نور خورشید خودداری کنید.
- مراجعه به پزشک: در صورت مشاهده هر یک از علائم هشداردهنده، بهویژه تغییرات ناگهانی در لکههای پوستی، به متخصص پوست مراجعه کنید