امام علی (علیه السلام) در این نامه، ضمن تأکید بر اصولی چون تقوا، فرصت جوانی، خودسازی، بزرگ منشی، وجدان اخلاقی، تجربه اندوزی، عبرت از تاریخ و آداب معاشرت و دوستی، به جوانان توصیه می‌کند که از این دوران گرانبها استفاده بهینه کرده و در مسیر خودسازی و تکامل اخلاقی گام بردارند. برخی از اصول مهم بیان شده در این نامه عبارتند از:
- تقوا و پاک دامنی: امام علی (علیه السلام) تقوا را به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل حفظ شخصیت و سلامت روحی جوانان معرفی می‌کنند. ایشان تقوا را همچون حصاری مستحکم در برابر دشمنان و تمایلات نفسانی می‌دانند.
- فرصت جوانی: جوانی زمان طلایی است که باید به درستی از آن استفاده شود، زیرا پس از گذشتن از این دوره، دیگر قادر به بهره‌برداری از آن نیستیم. امام علی (علیه السلام) تأکید دارند که جوانان باید این دوران را برای رشد معنوی و دنیوی خود غنیمت شمارند.
- خودسازی: بهترین زمان برای تربیت و پرورش شخصیت، دوره جوانی است. امام علی (علیه السلام) توصیه می‌کنند که جوانان باید قبل از اینکه قلبشان سخت شود، در مسیر تقویت فطرت و تربیت صحیح خود قدم بردارند.
- بزرگ منشی: عزت نفس و پرهیز از ذلت از جمله اصولی است که امام علی (علیه السلام) به جوانان می‌آموزند. ایشان به جوانان توصیه می‌کنند که از گناه و درخواست از دیگران پرهیز کنند و در عین حال روح عزت نفس و خودباوری را در خود تقویت نمایند.
- وجدان اخلاقی: امام علی (علیه السلام) به جوانان توصیه می‌کنند که خود را معیار قضاوت بین خود و دیگران قرار دهند و با تکیه بر وجدان اخلاقی، به تعاملات اجتماعی بپردازند.
- تجربه اندوزی و عبرت از تاریخ: امام علی (علیه السلام) به جوانان توصیه می‌کنند که از تجارب گذشته بهره برده و در تاریخ عبرت جویند تا در مواجهه با مشکلات و چالش‌های زندگی دچار اشتباهات گذشته نشوند.
- آداب معاشرت و دوستی: امام علی (علیه السلام) بر لزوم رعایت آداب دوستی و معاشرت تأکید دارند و به جوانان می‌آموزند که چگونه روابط دوستانه پایدار بسازند.
این اصول حکیمانه از امام علی (علیه السلام) به عنوان چراغ راهنمایی برای جوانان، نشانگر اهمیت رشد اخلاقی، عقلانی و معنوی در دوران جوانی است.
