از جمله مسائل مورد اختلاف از سالهای دور، بحث کم بودن تعطیلات رسمی در ایران است. اینکه در بیشتر کشورهای جهان دو روز در هفته تعطیل است و مردم فرصت بیشتری برای در کنار خانواده بودن، رسیدگی به امور شخصی و تفریح دارند، اما شهروندان ما مانند چند دهه قبل، تنها یک روز در هفته یعنی جمعهها تعطیل هستند. البته در کنار این موضوع، نکته مهم دیگری هم مطرح میشود که در سایه تصمیم گرفته شده در دو سه دهه قبل در تهران بوجود آمده و مشکل ساز شده است؛ اینکه در پایتخت ساعت کاری روز پنجشنبه در بسیاری از ادارات و نهادها در دیگر روزهای کاری هفته سرشکن شده و در نتیجه دو روز تعطیلی (پنجشنبه و جمعه) در اختیار پرسنل این بخشهاست، ولی به دنبال این اقدام، فرصت تبادل با جهانیان به شدت کاهش یافته است.
روزنامه توسعه ایرانی در گزارشی که در این خصوص منتشر کرده است نوشت:
* بعد از مدتها کشمکش، بالاخره ساعت رسمی کار در کشور از ۴۴ ساعت به ۴۰ ساعت در هفته کاهش یافت و این بدان معناست که روزهای تعطیل برای اغلب بخشهای کاری اعم از برخی کارمندان، کارگران و نیروهای بخشخصوصی از یک روز به دو روز در هفته افزایش مییابد. هرچند که در مصوبه نهایی کمیسیون اجتماعی مجلس پنجشنبه و جمعه به عنوان تعطیلات آخر هفته در ایران اعلام شده است، اما تقاضاهای فراوانی در خصوص تعطیلی شنبهها به جای پنجشنبه وجود داشت.
* در حالی که در بیش از ۷۰ درصد کشورهای دنیا، «شنبه» بهعنوان یکی از روزهای تعطیل رسمی است، برخی نمایندگان در مجلس و اغلب نمایندگان بخشهای خصوصی تاکید داشتند که بهتر است در ایران نیز «بهمنظور همگامسازی با بازارهای جهانی» روز شنبه همراه با جمعه تعطیل باشد.
* در حالی که بخش خصوصی در بحران اقتصادی فراگیر ایران، دست و پا میزند تا زنده بماند و تاکید دارد که تعطیلی پنجشنبه ها و جمعهها، ایران را از مناسبات اقتصادی، تجارت بینالملل، چهار روز عقب میاندازد، خبرها حکایت از آن دارد که با حضور نماینده دولت در کمیسیون اجتماعی مجلس، پنجشنبه به عنوان تعطیلی دوم هفته در کشور مصوب شده است.
* در این میان رایزنیهای فراوانی در خصوص این انتخاب بهرغم خواست بخشهای اقتصادی مطرح شد که منطقیترین آنها را با توجه به وضعیت سیاسی امروز کشور، خلیل بهروزیفر، عضو کمیسیون اجتماعی بیان کرد. او دلیل مجلس برای تعطیل شدن پنجشنبه به جای شنبه، را عدم همراهی با یهودیان دانست!
* بالا گرفتن اختلاف بین گروه طرفدار تعطیلی شنبه و گروه حامی تعطیلی پنجشنبه ها جدی شد. در حالی که دولت حامی تعطیلی پنجشنبه بود، مجلسیان اغلب با توجه به تقاضای بخش خصوصی و برای تقویت اقتصاد کشور و تقویت سرمایهگذاری خارجی ترجیح میدادند تا شنبه را به عنوان تعطیل اعلام کنند. با این حال آنچه رخ داد بیتوجه به این درخواستها بود. به عقیده بسیاری از صاحب نظران تعطیلی شنبه به جای پنجشنبه منطبق با الگوی جهانی بود. با این حال برخی ابراز نگرانیها بیشتر جنبه سنتی داشت. این در حالی است که پنجشنبه تعطیلی مذهبی نیست و برعکس روز جمعه است که برای مسلمانان بهواسطه نماز جمعه ارزشمند است.
* شمار تعطیلات اغلب کشورهای جهان بین ۱۱۰ تا ۱۲۹ روز است؛ در ایران اما با احتساب ۲۷ روز تعطیلی رسمی -اعم از تعطیلات ملی، شمسی و قمری- و ۵۲ روز تعطیلی جمعه – آخر هفته – شمار روزهای تعطیلی تنها به ۷۹ روز میرسد. بسیاری معتقدند رویکرد جهانی دو روز تعطیلی آخر هفته، الگوی موفقی بوده است و پیوستن به این الگوی جهانی اقدام موثری در بهرهوری نیروی کار و رونق گرفتن گردشگری داخلی است. تعطیلی شنبهها بهرغم خواست بخشهای اقتصادی تصویب نشد.
* به عقیده بسیاری از حامیان تعطیلی شنبهها، اینکه پنجشنبه تعطیل نباشد هیچ اشکال شرعی و مخالفتی با قانون اساسی ندارد و برای دولت نیز بار مالی نداشته و به عبارتی هیچ ابهامی در این زمینه وجود ندارد. البته موافقان تعطیلی پنجشنبه نیز نکاتی مطرح میکردند از جمله اینکه تعطیلی پنجشنبه حرمت شرعی دارد و مردم به گونهای به تعطیلی این روز عادت کردهاند البته با توجه به سوالاتی که از مراجع تقلید پرسیده شده هیچ گونه بحث غیر شرعی که پنجشنبه تعطیل باشد یا نباشد، نداریم.
* این در حالی است که کشورهای حوزه خلیجفارس که همگی آنها مسلماننشین هستند، برای جبران خسارت اقتصادی تحمیل شده به کشورهایشان که تبعات عدمتطابق تعطیلات آخر هفتهشان با نظم جهانی بود، در سال ۲۰۰۸ تصمیم به تغییر تعطیلات پایان هفته خود گرفتند و شنبه جایگزین تعطیلی پنجشنبه شد حالا ۱۶ سال است که در کشورهای اسلامی و عربی حوزه خلیجفارس جمعه و شنبه دو روز تعطیلی آخر هفته است.
ایران ۴ روز از دنیا عقب میماند؟
کارشناسان اقتصادی و فعالان بازار معتقدند با تعطیلی پنج شنبه به جای شنبه از نظر مناسبات اقتصادی، تجارت، سیاسی و ارتباطات بینالمللی ایران ۴ روز از دنیا عقب میافتد چون دو روز آخر هفته در ایران تعطیلی است و دو روز ابتدایی هفته مناسبات و فعالیتهای اقتصادی و بازارهای مالی در جهان که ضرر هنگفتی به روند معاملات اقتصادی ایران وارد خواهد کرد.
تعطیلی پنجشنبهها شامل چه نهادهایی میشود؟
* در حالی که برخی نمایندگان از شمول این مسئله برای بانکها خبر دادند اما حسین گودرزی، نماینده پیگیر این مسئله در مجلس در گفتوگو با مهر تاکید کرده است: تعطیلی پنجشنبهها شامل مراکز خدماترسان، مراکز درمانی، امدادی و بانکها نمیشود و بانکها هم جزو استثنائاتی هستند که در روزهای پنجشنبه تعطیل نخواهند شد. از طرف دیگر، این موضوع میتواند به فراگیرتر شدن ارائه خدمات آنلاین در بانکها و کاهش بانکداری سنتی با الزام حضور مشتریان در شعبه شود. با این حال منتقدان اعتقاد دارند تعطیلی روز پنجشنبه برای بانکهایی که فعالیتهای برونمرزی دارند مشکلاتی را به وجود خواهد آورد.
واکنش کاربران فضای مجازی در این خصوص را بخوانید:
* پدرام سلطانی، فعال اقتصادی: کمیسیون اجتماعی مجلس تصویب کرده که پنجشنبهها (و نه شنبهها) تعطیل شود. در نتیجه میشویم تنها کشور دنیا که روزهای پنجشنبه تعطیل است! این جماعت دارند ایران منزوی را منزویتر میکنند.
* محمدتقی فیاضی، منتقد حوزه اقتصاد: هدف از اعلام تعطیلی پنج شنبه ها دقیقاً چی بود… دولتی ها که تعطیل بودند.. خصوصی ها که کاری به کار این مصوبات نداشتند ، خدمات رسانها هم که کلا ۲۴ بازند… الان دقیقا چی رو تصویب کردند… قانونی که قبلا هم اجرا میشد؟!!!
* آلبرت بغزیان، اقتصاددان: عملا با تعطیلی پنج شنبه، جمعه هم تعطیل بودیم ،شنبه هم و یکشنبه هم دنیا تعطیله، میمونه دوشنبه تقویم اقتصادی جهان را نگاه کنید اکثرا خبر خاصی نیست،چهارشنبه به عرف پنجشنبههای قبل بعد یه مدت تو ایران شل گرفته میشه عملا واقعا سه شنبه و نصف چهارشنبه تنها روز اقتصادی ایران میشن.
* کاربری به نام شهاب که خود را دانشجوی رشته اقتصاد معرفی کرده است نوشت: نخبگان مجلس و دولت که تعطیلی پنج شنبه رو تصویب کردید و بعدش هم میگویید بانک ها مستثنی هستند و تعطیل نیستند.بانک باز باشه،بازار هم بازه و همین الان هم خیلی از ادرات و نهادها و سازمان ها و مدارس به جز بانک ها تعطیل بودند.فرقش چیه الان؟؟؟
* مهسا هم با کنایه توئیت زد: تاثیر بر کاهش GDP ، عدم انطباق جهانی با کشورهای همسایه و جهانی، کاهش ۲۰ درصدی کار مولد از اثرات تعطیلی پنج شنبه میتواند باشد!
* پری هم با انتقاد از این مصوبه توئیت زد: مساله دو روز تعطیلی نیست! مساله در کج سلیقه گی انتخاب پنج شنبه برای تعطیلی است. تعطیلات جمعه و شنبه بهتره که با دنیا بیشتر ارتباط داشته باشیم.